Actieplan

Toolkit Aanwezigheid en welbevinden

Omdat ieder verzuim en elke leerling telt

 

De eerste tekenen van verzuim herkennen. Direct handelen, vanuit een data-gestuurde aanpak. Welbevinden bespreekbaar maken. Zo’n preventieve aanpak wérkt. Dat zien we in de praktijk op scholen. Waar jongeren, ouders, school en de partners in het JES samenwerken in een gezamenlijke aanpak.

In het onderwijs zijn de gevolgen van de coronamaatregelen nog elke dag voelbaar, dat vraagt om actie. Een preventieve aanpak van verzuim is nodig en wordt gelukkig breed omarmd, óók in politiek Den Haag. De komende tijd verandert er veel rondom het thema aanwezigheid. Er wordt nieuwe wet- en regelgeving ontwikkeld.

Ook in deze nieuwe regels en richtlijnen staat het begrip aanwezigheid centraal - plus de bredere gedachte hierachter. Want alle jongeren hebben recht oppassend onderwijs. Uiteindelijk willen we dat ze allemaal een startkwalificatie krijgen. Dat ligt aan de basis van de focus op aanwezigheid en het welzijn van jongeren.


Focus op aanwezigheid

Een preventieve aanpak van verzuim begint bij aandacht en waardering voor aanwezigheid. En bij oog hebben voor de mentale veerkracht van jongeren. Oftewel: hun welbevinden. Leerlingen die goed in hun wel zitten en het naar hun zin hebben op school, gaan vaker naar school. Daarnaast hebben ze meer zelfvertrouwen en zijn ze weerbaarder. Hierdoor kunnen ze:

  • zich beter inleven in een ander 

  • beter omgaan met emoties van zichzelf en anderen

  • hechtere relaties opbouwen

  • beter leren en presteren op school

En zullen ze minder snel verzuimen.


Aan de slag met deze toolkit

Verschillende vo-scholen in de Haagse regio zijn aan de slag gegaan om aanwezigheid gericht te bevorderen. In deze toolkit deelt Project Buitenkans de inzichten, tips en oplossingen met alle scholen in de regio. De opbrengsten van Haagse scholen voegen we in de loop van het jaar toe aan deze toolkit.

We bieden handreikingen ter verbetering van aanwezigheid en welbevinden. Deze zijn voor copa’s, SOT-consulenten van de SWVZHW, professionals in het JES en schoolbesturen en -directies. We nodigen je uit om de tools te benutten die voor jullie school helpend zijn.


Aandacht voor welbevinden

In onze aanpak staat ‘aanwezigheid’ centraal, niet ‘verzuim’ of ‘afwezigheid’. Want méér aanwezigheid is voor ons de beste stap in de preventie van verzuim. Tegelijk zijn welbevinden en aanwezigheid onlosmakelijk verbonden. Als we met Haagse jongeren spreken over aanwezigheid op school gaat het al snel over hun welzijn. Door jongeren te zien, op tijd in te grijpen, kunnen we het verschil maken.

Jongeren op school
Actieplan: Zicht krijgen
Omdat elke aanwezigheid en iedere leerling telt

Aanwezigheid verbeteren, vraagt allereerst om goede monitoring. Verzuim goed registreren is een basisvoorwaarde. Oók om zicht te hebben op de achterliggen-de reden van (geoorloofd) verzuim. Want vroeg ingrijpen lukt pas, als een haperende aanwezigheid direct op de radar komt.

Bekijk het Actieplan: Zicht krijgen

Actieplan: Signaleren
Omdat een preventieve aanpak werkt

Als een leerling goed in zijn vel zit en het naar zijn zin heeft op school, is hij/zij vaker aanwezig. Aanwezig zijn op school betekent daarom ook: gezien worden. Dat er aandacht is voor hoe het met leerlingen gaat, voor hun welbevinden. Door hun ouders en op school. De basis van signaleren is: leerlingen kennen, interesse tonen. Zodat je veranderingen kunt zien en op tijd kunt ingrijpen.

Bekijk het Actieplan: Signaleren

Actieplan: Gestructureerde aanpak
Omdat elke jongere recht heeft op passend onderwijs

Maak werk van meer aanwezigheid op school. Met deze succesfactoren ga je meteen aan de slag. Jongeren, ouders, de school en partners geven met elkaar vorm aan een data-gedreven aanpak. Om zo samen het thuiszitten tegen te gaan én een fijn leerklimaat te creëren.

Bekijk het Actieplan: Gestructureerde aanpak

Actieplan: Samenwerken met jongeren
Omdat leerlingen zelf de beste oplossingen vinden

Uit onderzoek van het CBS (2021: Welzijn en stress bij jongeren in coronatijd) blijkt dat jongeren zich niet gehoord en gezien voelen op school. Zowel landelijk als in het Haagse. Enerzijds heeft het onderwijs hier minder ruimte voor, door de druk binnen het onderwijs. Anderzijds is de behoefte van jongeren hiernaar gegroeid.

Bekijk het Actieplan: Samenwerken met jongeren

Actieplan: Contact met ouders
Omdat we samen bijdragen aan leren en welbevinden

Alle ouders zijn betrokken bij hun kind en willen het beste. Veel ouders willen graag meer weten van de aanwezigheidsaanpak en hierover meedenken. Ouders laten meedenken over wat hun kind nodig heeft, geeft de school ideeën voor de begeleiding. Zo ontstaat een positieve samenwerking die zichzelf versterkt.

Bekijk het Actieplan: Contact met ouders

Begeleidende Documentatie

Links en documenten die dit onderwerp beter helpen begrijpen.

PDF
Toolkit-Aanwezigheid en welbevinden.pdf
Download