Haagse jongeren ondersteunen bij meer weerbaarheid, veerkracht en welbevinden – daar zet stichting Centrum 16.22 zich voor in. De stichting doet dat met trainingen, projecten, evenementen en met de ontwikkeling van (les)materialen, gebaseerd op het vormingswerk: een methode die voorstaat dat er niet één superieur perspectief op de werkelijkheid bestaat, en dat het voor cohesie onder jongeren dus essentieel is om alle geluiden binnen een groep kenbaar te maken. Een gesprek over eenzaamheid en error, en over een gebrek aan panklare oplossingen.
Ja - directeur Anne Hoogenboom wil graag vertellen over het werk van Centrum 16.22. Maar ze vindt het wel belangrijk dat ook Joyce Bikker en Eva Nassy bij het gesprek kunnen aanschuiven – allebei vormingswerkers, die dagelijks met hun voeten in de klei staan. Anne onderstreept hiermee direct het uitgangspunt van de Haagse stichting: dat je vanachter een bureau allerlei interventies en programma’s kunt bedenken over sociale veiligheid, mediagebruik, over seksuele identiteit en weerbaarheid, maar dat het échte werk in de dagelijkse praktijk schuilt: in de gesprekken die je als professional met jongeren aangaat, in het contact dat je met ze maakt, in de veilige arena die je als professional faciliteert waarbinnen kinderen mogen zeggen wat ze denken en kunnen delen wat ze voelen.
De kennis over jongeren ligt primair bij jongeren zelf
Anne: ‘Onze werkwijze is gebaseerd op het idee dat de kennis over jongeren primair bij jongeren zelf ligt - in de levens die zij leiden thuis, op school, op straat, online – en dat een gelijkwaardig gesprek hierover essentieel is om ook iets voor die jongeren te kunnen betekenen. Kinderen en jongvolwassenen kunnen vaak ontzettend goed uitleggen wat er wel en niet goed ingaat. In het huidige onderwijs ligt de focus sterk op kwalificatie - en nauwelijks op persoonlijke en sociale vorming. Dat is waar onze stichting zich voor inzet. Verbinding maken met jongeren en het gesprek wél aangaan. Daar gaat ons werk over.’
'Ik heb last van error'
Het is werk dat volgens Joyce – zeker sinds corona – hard nodig is. ‘Hoe krijg je jezelf weer op de rails na tegenslag? Hoe ga je om met verleidingen, zeker als sociale druk ook een rol speelt? Natuurlijk is het voor een succesvolle ontwikkeling nodig om je cognitief te ontwikkelen, maar een investering in weerbaarheid is op dit moment zeker zo van belang. We merken dat jongeren met klachten kampen die ze eigenlijk niet eens goed tot hulpvraag kunnen formuleren – ik heb last van error, zeggen ze dan, maar ze bedoelen eigenlijk: ik ervaar te veel stress. Ze worden geconfronteerd met vraagstukken over grensoverschrijdend gedrag, met prestatiedruk, zelfs wapengebruik passeert de revue – en ondertussen weten ze niet bij wie ze terecht kunnen om daar gezonde en autonome keuzes in te maken. Ouders hebben vaak geen idee van wat er allemaal speelt, zeker digitaal niet, en zijn in dat opzicht dus geen autoriteit meer.'
Leraren wagen zich niet aan bepaalde gesprekken
Joyce vervolgt: 'Leraren wagen zich niet aan bepaalde gesprekken, uit tijdsgebrek of omdat ze hun vingers er niet aan willen branden. De toetssteen voor gedrag wordt dus gevormd door peers; vrienden, buurtgenoten, medeleerlingen. Dáár vinden de gesprekken plaats over wat waar is, wat waardevol is, waar je je geld aan moet besteden en hoe ver je seksueel wil gaan op een bepaalde leeftijd. En daarom proberen wij ook dáár in te haken. Niet door aan jongeren uit te leggen hoe het moet, of om te dicteren wat waar is en wat niet, maar om binnen zo’n groep boven tafel te krijgen wat er eigenlijk allemaal speelt. Jongeren kampen vaak met schaamte. Ze hebben te maken met een stortvloed aan informatie via internet en weinig houvast. Wij stimuleren ze om samen te onderzoeken wat de norm is of wat die zou kunnen zijn. Dat doen we door binnen een veilige setting alle stemmen ruimte te geven. En door te leren hoe je kritische vragen kunt stellen zonder kritiek op elkaar te uiten. Zo leren jongeren dat er geen panklare oplossingen zijn, maar dat er wel methoden zijn om samen tot een oplossingen te komen.’
Shit emoties
Soms, vult Eva aan, is dat wennen. ‘Tijdens de pandemie hebben veel jongeren zich eenzaam gevoeld – en nu het leven zich weer hervat heeft, zijn jongeren die sociale input eigenlijk niet echt meer gewend. Bovendien zijn veel ouders door de extra druk tijdens corona niet in de gelegenheid geweest om aandacht aan copingmechanismen te besteden – een trend die ook voor de crisis al merkbaar was. We leven in een tijd waarin we ongemak niet goed meer verdragen. Ouders poetsen weerstand weg. En als je je naar voelt dan is er altijd een telefoon bij de hand voor afleiding. Maar het leven is niet maakbaar, dat heeft de crisis eens te meer duidelijk gemaakt. Soms moet je een mislukking simpelweg accepteren en in perspectief plaatsen. Soms moet je gewoon liefdevol je shitemoties proberen te verdragen.’
50 jaar Centrum 16.22
Centrum 16.22 bestaat dit jaar maar liefst 50 jaar en biedt met een team aan vormingswerkers en trainers ondersteuning bij jongerenvraagstukken rondom o.a. identiteit, seksualiteit, mediawijsheid en toekomstoriëntatie. De stichting focust zich op het VMBO en het praktijkonderwijs, een aanpak is altijd op maat. Centrum 16.22 organiseert ook campagnes gericht op meer bewustzijn rondom mentale gezondheid onder jongeren. Love your Mind, zie de link hieronder, is daar een goed voorbeeld van.
