Onderwijs geven én kinderen opvoeden tot wereldburgers
‘We hebben een andere manier van lesgeven nodig om de kinderen een breed perspectief mee te geven. Met extra vakdocenten die andere vakken geven. Zo ontlast je het lerarencorps en kan je groeien naar een school die bestendig is voor de toekomst’. Dit besef was leidend voor directeur Alice van Maastricht toen ze besloot dat ze betekenisvol onderwijs wil bieden op OBS Anne Frank. Ze heeft nu ondersteuning via Buitenkans. Komend jaar gaat de school van start met hetgeen het Startpunt 6 jaar eerder opstartte: het behalen van het predicaat ‘International Baccalaureate (IB)World School’ via het Primary Years Programme (PYP). Dat is het programma voor primair onderwijs. De harde resultaten van deze school onder leiding van Marleen de Kleijn lijken haast ‘too good to be true’, maar spreken boekdelen: Van nul naar honderd procent gemotiveerde leerlingen. Minder knokken op het schoolplein. En leerlingen die de wereld beter kunnen duiden.
De school is de toekomst voor de kinderen
Alice van Maastricht staat sinds november 2020 aan het roer van OBS Anne Frank in Bouwlust. Zij voelt de noodzaak voor een grote verandering op haar school. ‘Veel van onze kinderen moeten het hebben van school. Ze gaan niet naar het museum, theater of naar het strand met hun ouders. Althans, de meesten niet want veel ouders zitten in een penibele situatie. Je wil dat alle kinderen een breed aanbod krijgen zodat zij zich breed kunnen ontwikkelen en hun talenten kunnen ontdekken. Dat kan van alles zijn: zingen, sport, iets voordragen of bijvoorbeeld timmeren.’
OBS Anne Frank is een grote school met 600 kinderen van 60 nationaliteiten, 27 groepen waarvan 3 nieuwkomersklassen met taalklassen voor onder andere asielzoekers en vluchtelingen. Met een populatie waarvan het leeuwendeel opgroeit in niet de meest ideale omstandigheden. De kinderen groeien op aan de rand van Den Haag in sociale woningbouw, flatjes en kleine woningen. De ouders hebben beperkte financiële middelen. Veel van de kinderen hebben geen idee van de wereld buiten school, huis en de wijk.
Naar een positieve flow
Startpunt International in de Schilderswijk wijzigde 180 graden van koers en koos voor de succesvolle internationaal bewezen onderwijsaanpak: het IB onderwijs. Een sterk merk met hoge standaard. Normaliter uitsluitend toegankelijk voor elitaire kringen zoals expatkinderen die fiks betalen. Koning Willem Alexander zat op een IB-school en Alexia volgt nu IB onderwijs. IB onderwijs staat voor onderzoekend leren in thema’s waarbij de kinderen zelf ook inbreng hebben in hetgeen ze leren. Dit stimuleert de motivatie omdat het gevoel van eigenaarschap geeft. De leerlingen krijgen vaardigheden aangeleerd, die ze op school, maar ook de rest van hun leven, zal helpen actief deel te nemen aan de maatschappij. Marleen en haar team creëerden een cultuur op school waarbij openlijk gediscussieerd wordt over zaken zoals normen en cultuur en wederzijdse tolerantie. Iets wat jaren daarvoor volledig ondenkbaar was. Destijds werden de banden van de juf lek gestoken, was de wijkagent standaard bij de ouderavond. Of lagen de ruiten van de school na elke vakantie aan diggelen. Van ouderparticipatie was totaal geen sprake. Nu trekt de school zelfs leerlingen van buiten de wijk aan. Een mooie prestatie.
Wat willen we beloven? Betekenisvol onderwijs.
Nu start Alice via Buitenkans met de eerste stap. ‘Dankzij Buitenkans hebben we eens in de 2 weken diverse workshops met talentvakken zoals Techniek Beeldende vorming of Drama. We bieden kansen die leerlingen anders niet kregen. Ook trekken we ouderparticipatie van de grond want we hebben via Buitenkans twee oudercoördinatoren (8-12 uur per week). Ze flyeren op het schoolplein om ouders uit te nodigen voor een koffie-ochtend, een eerste stap’.
Dit is de opmaat naar een nieuwe aanpak en geeft Alice ruimte om een ander onderwijsprogramma van de grond te krijgen. IB onderwijs is een logische stap die past bij de ambitie van OBS Anne Frank school. Van oorsprong een OGO school, Ontwikkelingsgericht Onderwijs. In november 2020 trad Alice aan als directeur en constateerde dat de rek eruit was. Dit schooljaar is Alice met haar team in gesprek gegaan om vragen te beantwoorden als: Waar staan wij als school. Wat zijn onze kernwaardes en onze beloftes? Hoe willen we dat ons onderwijs eruit ziet? Ze kwamen unaniem tot de conclusie dat ze een betekenisvolle school willen zijn en een brede ontwikkeling willen bieden. Juist in deze wijk. Een mooie ambitie en keuze die respect verdient. De IB eisen zijn hoog en de gevraagde team effort is groot.
Onderwijs geven én kinderen opvoeden tot wereldburgers
Voor Marleen de Kleijn van Startpunt International voelde de weg naar het IB predicaat als een invasie. ‘IB onderwijs is niet te vergelijken met weer de zoveelste nieuwe visie of aanpak die maar al te vaak doodbloedt in Nederland. Vanaf de start tot aan het ontvangen van het IB predicaat is een proces van een paar jaar. Bij IB onderwijs ontwikkelen leerkrachten zelf het aanbod volgens een thematische aanpak. Daarmee stap je af van de aangereikte methodes. Dit vraagt regie van de leerkracht en veel inbreng van hen zelf en zo heeft de leerkracht een coachende in plaats van een zendende rol. Zoals het vak eigenlijk is bedoeld. Kinderen hebben zelf inbreng in wat ze leren wat de motivatie ten goede komt.
Het idee is dat je de kinderen opvoedt tot wereldburgers. Het gaat om taal en rekenen maar ook om burgerschap. Onderzoekend leren, denken, voelen en handelen maakt dat de kinderen evenwichtige keuzes maken die bijdragen aan een vriendelijke, duurzame en vreedzamere wereld.
Een ticket to the world
Trainingen voor de docenten zijn in het Engels en op zeer hoog niveau. Marleen: ‘Onvergelijkbaar met wat we in Nederland gewend zijn. We doen kennis op in steden als Berlijn, Antwerpen en Wenen via een uitwisseling of een job-sharing. Zo blijft mijn team zich ontwikkelen. De honger naar kennis in haar team lijkt niet te worden gestild. Ze besloot de kennis en de filosofie van het IB onderwijs van het Primary Years Programma, te delen met OBS Anne Frank. En hen hierin komende jaren te ondersteunen.
Startpunt is een compleet andere school geworden en trekt inmiddels zelfs kinderen aan die niet uit de Schilderswijk komen. We ontvingen recent van de Onderwijsinspectie de beoordeling GOED.’
Het IB predicaat is een sterk merk en staat bekend als een rechtstreeks ticket naar de beste universiteiten van de wereld. Zo ver zijn ze nog niet in Bouwlust. Maar de ambitie is uitgesproken en de bouwstenen zijn gelegd. Buitenkans maakt deze stap van OBS Anne Frank voor alle 600 kinderen haalbaar en brengt zo de wereld voor hen een stukje dichterbij.
Meer weten?
Buitenkans ondersteunt OBS Anne Frank met vakdocenten en oudercoördinatoren en volgt de school in haar weg naar een IB World School op de voet. Op de hoogte blijven hierover? Of meer weten over de aanpak van kansenongelijkheid? Volg Project Buitenkans via LinkedIn.
Geïnspireerd geraakt en wil je meer informatie over alle Buitenkans initiatieven op de 6 Haagse PO en 11 VO scholen? Bel ons gerust. Neem contact op met projectleider mariska.overgaag@yolk.nl
Wat is IB onderwijs?
IB onderwijs komt uit Engeland en is begonnen in het voortgezet gezet onderwijs. Er zijn nu 4 programma’s en Startpunt volgt het Primary Years Programme van het IB dat in Zweden is ontwikkeld. Ze zijn de eerste Nederlandse IB school in het primair onderwijs. Bekijk hier het filmpje van Startpunt.
Kinderen worden aangezet tot een onderzoekende houding. De bedoeling is dat zij zich hiermee ontwikkelen tot ruimdenkende, zorgzame en evenwichtige wereldburgers die de 21ste eeuw nodig heeft. Door samen met de leerlingen deels de leerstof te bepalen, ervaren ze eigenaarschap.
IB onderwijs wordt al aangeboden op bijna 1.500 scholen over de hele wereld - zowel openbare als particuliere scholen - in meer dan 109 verschillende landen. De school Het Startpunt is de eerste Nederlandse IB World school voor het primaire onderwijs en financierde dit met de rijksbijdrage. En aanvullend via onder andere het Erasmus+ fonds.
