Artikel

‘Focus op aanwezigheid’ straks ook in de wet

Elk verzuim telt, geoorloofd of niet. Een preventieve aanpak wérkt voor meer aanwezigheid op school. Deze visie wordt breed omarmd en is ook doorgedrongen tot de politiek. Minister Wiersma diende een wetsvoorstel in bij de Tweede Kamer. Wat is de gedachte achter zijn voorstel? En wat betekent dit in de praktijk?

Samenwerken
Projectleider
Monique Kuik
& Mariska Overgaag

In het onderwijs zijn de gevolgen van de coronamaatregelen nog elke dag voelbaar. Jongeren zitten niet lekker in hun vel. Het verzuim is hoog, geoorloofd of niet. In zijn kamerbrief presenteert Wiersma drie actielijnen om dit aan te pakken:

  1. We stellen aanwezigheid centraal, elke leerling wordt gezien.
  2. We bieden iedere leerling een passend aanbod.
  3. Waar nodig zetten we digitaal afstandsonderwijs in.

In deze actielijnen staat aanwezigheid centraal - plus de bredere gedachte hierachter. Want alle jongeren hebben recht op passend onderwijs. Uiteindelijk willen we dat ze allemaal een startkwalificatie krijgen. Dat is focus op aanwezigheid.

Direct op de radar

Aanwezigheid verbeteren, vraagt allereerst om goede monitoring. Het goed registreren van verzuim is een basisvoorwaarde. Het wetsvoorstel van Wiersma legt hier dan ook een behoorlijke nadruk op. Scholen gaan straks iedere soort verzuim van elke duur structureel registreren. Oók geoorloofd verzuim. Want vroeg ingrijpen lukt pas, als een haperende aanwezigheid direct op de radar komt.

Ook moeten alle scholen straks een helder verzuimbeleid maken - met een aantal verplichte elementen. Zo weet iedereen waar ze aan toe zijn. Deze aanpak werkt. Zo zagen wij al in Den Haag op het Zuid-West College, een middelbare school voor basis-, kader- en mavo-onderwijs. Deze school slaagde erin om in 2022 het verzuim terug te dringen met een meer datagestuurde aanpak.

Op tijd ingrijpen

Met zijn wetsvoorstel legt Wiersma een nieuwe focus op geoorloofd verzuim. En dat is terecht. Want juist ook geoorloofd verzuim kan een teken zijn dat er meer speelt bij een leerling. Dat hij of zij niet goed in zijn vel zit. Dat er thuis zaken spelen en/of ouders minder betrokken zijn bij het onderwijs. Vaak zijn we bij deze jongeren nog op tijd om in te grijpen met een goed gesprek en begeleiding.

Dat zien we ook bij een pilot van Buitenkans op het Rijswijks Lyceum & Van Vredenburch College. We experimenteren met preventieve gesprekken. Het doel is om de aanwezigheid te verbeteren vóór het uit de hand loopt. Leerplicht geeft jongeren in een vroeg stadium de kans om gesprek aan te gaan met leerplichtambtenaar Samira Derraz. En dat werkt. Want jongeren die goed in hun vel zitten, kunnen beter leren en werken aan hun toekomst.

Focus op aanwezigheid

Op tijd ingrijpen, zodat jongeren naar school gaan. Dat is ook het doel van de projecten van Buitenkans. Zoals hands-on trainingen voor professionals als mentoren. Initiatieven om ouders te betrekken. En een gezamenlijke aanpak met school en de partners in het JES, volgens het Routeboek verzuim en thuiszitters.

We helpen je op weg in onze livecasts

Focus op aanwezigheid, een preventieve aanpak. Het klinkt eenvoudig maar de praktijk is complex. Op 13 oktober en 10 november presenteert Project Buitenkans een livecast over relevante thema’s op het vo in Den Haag en Rijswijk.

Welbevinden
Op 13 oktober gaan we van 16.00 tot 17.00 uur live met experts het gesprek aan over het welbevinden onder jongeren. We praten op het Segbroek College met o.a. Frederieke Vriends (directeur MIND Us), Jaap Boerema (mentor Segbroek College) en Monique Kuik (Project Buitenkans). Lees meer en meld je aan.


Aanwezigheid
Op 10 november presenteert Project Buitenkans een livecast over de aanpak van verzuim op het vo in Den Haag en Rijswijk. Lees meer en meld je aan.

Vraag een adviesgesprek aan

Spelen er bij jullie op school vraagstukken rondom welbevinden en verzuim? Of vraag je je bijvoorbeeld af of jullie alles uit Magister halen? Buitenkans biedt oplossingen, support en kennis. Onze projectleiders Mariska Overgaag en Monique Kuik komen graag langs voor een adviesgesprek. Stuur ons een e-mail.

Tenslotte wijzen we je hieronder op twee interessante bronnen die je helpen om je kennis van het beleid en de wettelijke ontwikkelingen rond aanwezigheid te vergroten:

  • De Variawet: Niet alle jongeren kunnen de volledige tijd naar school. Bijvoorbeeld door psychische of lichamelijke beperkingen. De school kan ze dan (tijdelijk) een maatwerkprogramma bieden, met een ander aantal uren. Dit staat in de Variawet.
  • Methodisch Aanpak Schoolverzuim (MAS): Een effectieve aanpak van verzuim vraagt soms om ketensamenwerking. Zeker als er achterliggende problemen spelen. Daarvoor is de MAS ontwikkeld. Deze integrale aanpak beschrijft vier routes om schoolverzuim te stoppen.
     

Lees meer

Links en documenten die dit onderwerp beter helpen begrijpen.